Ludzki pot to substancja bezwonna. Kiedy jednak pot nabiera np. woni moczu, octu, acetonu i nieprzyjemny zapach skóry mimo mycia uporczywie utrzymuje się na skórze, jest to wyraźny sygnał ostrzegawczy, mogący zwiastować stan chorobowy. Warto zapoznać się z diagnostyką tego przykrego problemu sposobami jego leczenia.
Zapach skóry a choroby
Pot to naturalna wydzielina, która w największej mierze składa się z wody. Jego nadprodukcja może być spowodowane wysoką temperaturą powietrza, intensywnym wysiłkiem fizycznym lub stresem. Natomiast alarmujący jest dziwny zapach skóry. Medycyna wschodnia praktykuje stawianie diagnozy na podstawie woni wydzielanej przez człowieka. W myśl jej lecznictwa konkretny rodzaj schorzenia przejawia się w postaci zapachu. Ciało komunikuje w ten sposób, że w organizmie zachodzą zmiany chorobowe, które destabilizują procesy chemiczne dokonujące się w ludzkim ciele, czego konsekwencją jest specyficzny zapach potu.
Pot o zapachu octu – charakterystyczna, ostra woń może wskazywać na podwyższone stężenie kwasu trans-3-metylo-2-heksenowego. Taki zapach potu posiadają najczęściej osoby chore na schizofrenię.
Pot o woni acetonu lub fermentujących owoców – najczęstszy objaw charakterystyczny dla cukrzycy. Pojawia się, gdy dochodzi do hipoglikemii – spadku poziomu glukozy, następnie do nadmiernego gromadzenia się cukru we krwi przez brak insuliny i powstania tzw. ciał ketonowych, którymi są aceton, kwas acetooctowy oraz kwas betahydroksymasłowy. Należy zaznaczyć, że skóra o intensywnym zapachu acetonu może oznaczać daleko posunięte zmiany cukrzycowe, dlatego należy niezwłocznie odbyć konsultację lekarską.
Zapach moczu na skórze – należy interpretować jako symptom schorzenia nerek oraz ich niewydolności. Pot o zapachu amoniaku to nie jedyny objaw choroby, towarzyszą jej najczęściej zaburzenia dotyczące oddawania moczu, ogólne osłabienie organizmu, bóle kości oraz problemy skórne.
Pot o rybim zapachu – pojawia się przy bardzo rzadkim zaburzeniu metabolizmu, chorobie zwanej trimetyloaminurią, czyli zespołem rybiego odoru.
Woń świeżej wątróbki – pot o takim zapachu interpretowany jest najczęściej jako problem związany z funkcjonowaniem wątroby. Nierzadkie są także bóle brzucha, brak apetytu, wzdęcia, odbijanie.
Pot o woni nieświeżego piwa – wskazywać może na gruźlicę. Chorobie współtowarzyszą takie objawy, jak: przewlekły kaszel, bóle w klatce piersiowej czy spadek masy ciała.
Mysi zapach skóry – posiadają osoby cierpiące na wrodzoną chorobę metaboliczną – fenyloketonurię. Choroba powoduje pewne dysfunkcje przemiany materii, co skutkuje nieprawidłowością produktów biorących w niej udział, w konsekwencji wpływa na specyficzną, mysią woń potu.
Inne czynniki brzydkiej woni potu
Brzydki zapach potu nie zawsze oznacza chorobę. Podczas pocenia się następuje usuwanie zbędnych produktów przemiany materii, którymi zajmują się mikroorganizmy znajdujące się na skórze. Pot damski różni się od męskiego, ponieważ posiada dużo cząsteczek siarki, a te bakterie przekształcają na tiole – związki o zapachu kojarzonym z wonią grejpfruta i cebuli. Natomiast mężczyźni wydzielają pot o bogatszy w kwasy tłuszczowe, toteż jego zapach do złudzenia przypomina woń sera.
Wpływ na zapach potu mają również takie czynniki, jak:
- zażywanie leków, szczególnie antybiotyków na bazie penicyliny oraz niesteroidowych leków przeciwzapalnych,
- palenie papierosów,
- produkty wysokotłuszczowe – fast foody oraz inne potrawy ciężkostrawne,
- produkty bogate w cukry proste – m.in. słodycze,
- ostre przyprawy,
- warzywa cebulowe – cebula, czosnek, por,
- warzywa posiadające sporo związków siarki – kalafior, brokuł, szparagi, brukselka,
- odzież wykonana z materiałów syntetycznych.
Problem nieuzasadnionej nadpotliwości
Nie bez znaczenia pozostaje problem nadmiernego wydzielania potu, jeśli nie istnieją zewnętrzne czynniki powodujące ten stan. Niestety w wielu przypadkach jest on sygnałem świadczącym o chorobie, m.in.: infekcji z gorączką, niedoczynności tarczycy, akromegalii, chorobie Parkinsona, nowotworze, a także gruźlicy czy cukrzycy. Nadmierna potliwość może wynikać również z zaburzonej gospodarki hormonalnej np. wahanie poziomu estrogenów stanowi przyczynę nadpotliwości w okresie okołomenopauzy.
Istotny jest także obszar, na którym występuje nadpotliwość. Głowa, czoło i kark oblane potem mogą sugerować niedobór witaminy D. Rozpoznanie będzie prawie pewne, jeśli nadmiernej potliwości towarzyszą ogólne osłabienie, utrata apetytu, problemy ze snem czy dolegliwości mięśniowo-kostne.
Leczenie
Przede wszystkim należy skupić się na szczególnej dbałości o higienę oraz na utrzymaniu właściwego pH skóry. W przypadku kiedy problem z nieprzyjemnym potem ma podłoże chorobowe, trzeba restrykcyjnie przestrzegać leczenia farmakologicznego odpowiednio dobranego przez lekarza. Jeśli specjalista wykluczy przykry zapach potu spowodowany chorobą, można zacząć kurację specjalistycznymi kosmetykami dostępnymi w aptekach. Pomocne są zarówno antyperspiranty, jak również zasypki i pudry przeznaczone do stosowania miejscowego, niwelują brzydką woń i mają działanie antybakteryjne. Ważne jest także stosowanie zbilansowanej diety, eliminującej wysoki poziom węglowodanów oraz tłuszczów, a także rezygnacja bądź ograniczenie używek. Natomiast w przypadku nadmiernej potliwości, skutecznym rozwiązaniem jest zabieg laserowy, zastrzyki z botoksu lub zabieg polegający na wprowadzeniu do tkanek skóry ładunku elektrycznego, czyli jonofreza.